Lokalenperikelen, Joke Laukens, steunpunt Jeugd

Heel wat jeugdbewegingen gebruiken al jaren een lokaal van de plaatselijke parochie of kerk. Gratis vaak, en zonder dat er iets op papier staat. Maar dat wordt steeds minder vanzelfsprekend: omdat de kerk plots veel huur vraagt of iets anders wil doen met haar lokalen.
Chiro schreef het onlangs nog in haar verkiezingsmemorandum: een vijfde van alle Chirogroepen is bang dat ze hun lokaal zullen verliezen. Veel heeft te maken met het feit dat heel wat christelijk geïnspireerde jeugdbewegingen, zoals Chiro, al jaren lokalen van de lokale parochie of kerkfabriek gebruiken. Maar dat wordt steeds minder vanzelfsprekend. "Ongeveer de helft van onze groepen werkt vanuit een lokaal dat in handen is van de kerk", vertelt Benjamin Vandervoort, nationaal secretaris van Chiro. "De kerk heeft altijd goed gezorgd voor Chiro, dat is historisch zo gegroeid. Maar vandaag is er een hoop onzekerheid. Zo hebben een hoop lokale groepen geen idee of er eigenlijk een contract bestaat. Of ze krijgen plots een contract onder de neus geschoven met daarin een onrealistisch hoog huurbedrag. Zo'n bijdrage is misschien niet onlogisch, maar veel meer dan een symbolische betaling zit er vaak niet in. Veel groepen hebben het niet breed, of werken in armere wijken. Een zorgwekkende evolutie, want voor veel groepen is een deftig lokaal een bestaansvoorwaarde." Een gelijkaardig geluid bij Scouts en Gidsen Vlaanderen, waar naar schatting een derde van de 600 lokale scoutsgroepen op een of andere manier wordt gehuisvest door de kerk of parochie. "Lange tijd werkte dat, op basis van goodwill en een ons-kent-onsmentaliteit. Maar door de jaren heen zijn die scoutsgroepen gegroeid, hebben ze geïnvesteerd in die lokalen of staat een nieuwe generatie leiding aan het roer", weet communicatieverantwoordelijke Jan Van Reusel. "Ondertussen speelt ook een economisch verhaal: het verenigingsleven ervaart een plaatstekort, terwijl de parochies zelf het financieel steeds moeilijker hebben." Of zoals Joke Laukens van Steunpunt Jeugd het zegt: "De parochies verschralen en hebben steeds minder middelen, terwijl de druk op beschikbare ruimte toeneemt. Dus maken ze de oefening: verkopen we de boel of vragen we huur? Behoort dit uberhaupt nog tot onze taak? Zeker nu de band tussen de kerk en de jeugdbewegingen wat minder sterk is dan vroeger. Nu, de ene parochie is de ander niet. Sommigen zijn nogal conservatief en zeggen dat de jongeren toch ook niet meer naar de kerk komen, anderen willen graag een maatschappelijke rol blijven spelen en de jeugd ondersteunen." Van acuut probleem is voorlopig nog geen sprake, benadrukken beide jeugdbewegingen. Groepen die van de ene dag op de andere op straat staan, blijven een zeldzaamheid. Maar de bezorgdheid groeit. Om kleine rampen voor te zijn, publiceert het Steunpunt deze week een brochure om jeugdorganisaties bij te staan als ze gaan praten met kerkelijke instanties. Van Reusel: "Het gaat tenslotte om twintigjarigen die moeten onderhandelen met volwassen vertegenwoordigers van de kerk." Volgens Laukens moeten jeugdbewegingen vooral werk maken van een contract. "Mondelinge afspraken, dat is niet meer van deze tijd. Weinig organisaties hebben zin om afspraken op papier te zetten, bang als ze zijn om slapende honden wakker te maken. Ons advies: doe het wel. En onderhoud een goed contact met de eigenaars van je lokaal." Op vraag van Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Geert Bourgeois (N-VA) is de kerk op dit moment bezig aan een inventaris van alle kerken, kwestie van na te denken over hun toekomst. Aanpalende lokalen en parochiezalen zitten daar niet per se bij, maar het lijkt Laukens een goed idee om ook die infrastructuur in kaart te brengen. "Als ze dan toch zoeken naar een herbestemming, dat ze dan in hun achterhoofd houden dat de jeugd altijd nood heeft aan lokalen."